Nieuw bomenbeleid Meierijstad in de maak
Meierijstad - Het nieuwe bomenbeleid bevat de stand van zaken met de bomen binnen Meierijstad, waarom bomen belangrijk gevonden worden, wat de doelstellingen binnen Meierijstad zijn voor de toekomst en hoe welke routing tot het gewenste resultaat gekomen kan worden. Invalshoeken zijn daarbij beschermingsstelsel, inrichtingskaders en uitgangspunten, hoe gaan wij binnen Meierijstad om met overlast en hinder, beheer van bomen, mogelijkheden tot participatie en uitvoeringsprogramma. Het nieuwe voorgestelde bomenbeleid staat geagendeerd voor de gemeenteraad van 19 maart 2020. De gemeentelijke visie op de bomen is: "Meierijstad streeft ernaar om een groene gemeente te zijn met kwalitatief goede en diverse bomen die bijdragen aan een prettige leefomgeving, duurzaamheid, biodiversiteit en een klimaatbestendige openbare ruimte. De bomen moeten veilig, gezond, mooi en betaalbaar zijn."Zorgplicht en verantwoordelijkheid
De gemeente Meierijstad heeft 115.000 individuele bomen in beheer. Hiervoor heeft de gemeente een zorgplicht en een verantwoordelijkheid en dus is het van belang om hiervoor beleid op te stellen. Met het nieuwe bomenbeleid kan het groen verder ontwikkeld worden en goed groen realiseren met ook meer groen in kernen. Het nieuwe bomenbeleid gaat zorgen voor betere bescherming van de hoofdstructuren, wijkstructuren, monumentale en waardevolle bomen en beschrijft specifieker waar een waardevolle houtopstand aan moet voldoen en hoe deze gewaardeerd wordt.
Ook wordt beschreven hoe helder omgegaan moet worden met inrichting, beheer, overlast en participatie waardoor voor iedereen duidelijker wordt hoe er met de bomen om moet worden gegaan.
Het vastgestelde bomenbeleid wordt openbaar gemaakt via de media waarna ook via de website bomenbeleid Meierijstad details gegeven wordt over het nu nog vast te stellen bomenbeleid en de gemeente via dit medium de burgers kan informeren.
Inspraak
De gemeente heeft op twee manieren belanghebbenden betrokken bij het bomenbeleid namelijk via een klankbordgroep en via boomcafés. Een klankbordgroep met natuurverenigingen , dorpsraden en wijkraden en boomcafés voor alle andere belanghebbenden in zowel Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel.
Kosten
Voor het onderdeel 'renovatiebudget' bedragen de financiële lasten uit het bomenbeleid structureel €100.000 met ingang van 2021. Binnen de exploitatie heeft de gemeente jaarlijks ongeveer 220.000 euro voor kleine groenrenovaties: bomen en plantsoenen. Voor de grotere renovaties en integrale projecten wordt via de jaarlijkse kadernota budget gevraagd.
Planning
Na het besluit door de gemeenteraad wordt het bomenbeleid geïmplementeerd en het uitvoeringsprogramma in gang gezet.
Monitoring en evaluatie
Jaarlijks wordt de voortgang van het beleid gemonitord met De hoeveelheid bomen per kern en de hoeveelheid groen per kern. Daarnaast is de gemeente nog zoekende naar een goede manier om de complete hoeveelheid kwalitatief en kwantitatief groen per kern goed inzichtelijk te krijgen. De gemeente heeft een redelijk beeld maar nog niet volledig omdat de boomkronen en tuinen bijvoorbeeld niet goed inzichtelijk zijn. Zij zoekt nog een goede meetmethode hiervoor, een mogelijkheid is bijvoorbeeld een boomkronenkaart aan te schaffen.
Achtergrondinformatie
Waarde van bomen
Bomen zijn de groene steunpilaar in de openbare ruimte en dragen bij aan de leefbaarheid. Simpel gezegd, zonder bomen geen leven. Zo geven bomen onze dorpen, wegen en wijken herkenbaarheid en structuur. Ze dragen bij aan een karakteristiek landschap. Daarnaast hebben bomen ecosysteemdiensten voor de omgeving. Ze verbeteren de luchtkwaliteit, verkoelen de stad, houden water vast, zijn goed voor de biodiversiteit en gezondheid. Verder kunnen ze een bijdrage leveren in cultuurhistorie en de beleving van mensen. Kortom, bomen hebben meerdere functies. Daarom is goed beleid voor deze groene steunpilaren van belang.
Aantal en diversiteit huidige bomen
De gemeente heeft 115.000 individuele bomen in beheer. Deze bomen staan in parken, langs wegen, op pleinen en op woonerven. Het grootste aandeel is eik met 38% en de totale diversiteit bestaat uit 405 boomsoorten. De uitdagingen waar zij met bomen vooral mee te maken heeft zijn: klimaatverandering, de druk op de openbare ruimte, weinig boven- en ondergrondse groeiruimte, verhardingsopdruk (gevolg van voorgaande), afname van biodiversiteit en een mondige samenleving. Met name onze Duurzaamheidsvisie spreekt over het belang van bomen in de openbare ruimte. Zo gaat Meierijstad voor natuuroases, met voldoende biodiversiteit en voldoende groen in de kernen.
Visie en ambitie – 25% meer groen
De gemeentelijke visie op de bomen "Meierijstad streeft ernaar om een groene gemeente te zijn met kwalitatief goede en diverse bomen die bijdragen aan een prettige leefomgeving, duurzaamheid, biodiversiteit en een klimaatbestendige openbare ruimte. De bomen moeten veilig, gezond, mooi en betaalbaar zijn" betekent dus: genoeg groen, de juiste boom op de juiste plek, klimaat en toekomstbestendige bomen en groeiplaatsen en een bijdrage aan de biodiversiteit. Dit alles doet de gemeente samen met de inwoners en partners met als doelstelling: per kern 25% meer groen. Dit kan met bomen maar ook met al het andere groen, bijvoorbeeld: tiny forests, struweel, plantsoenen, heesters en kruiden. Dit draagt bij aan een klimaat- en toekomstbestendige openbare ruimte en meer biodiversiteit. De gemeente gaat dit in samenwerking met onze omgeving doen waarbij altijd voor kwaliteit wordt gekozen. Dus niet lukraak bomen planten, maar doen dat met oog voor de omgeving en functie. De juiste boom op de juiste plek is essentieel hierin. Hier hoort ook het juiste beheer bij. Dit wordt planmatig gedaan met cyclische controles, snoeibeurten en veel andere maatregelen. Met goed beheer wordt overlast voorkomen en wordt overlast zoveel mogelijk beperkt.
Boombescherming
De bescherming van onze bomen is geregeld in de Bomenverordening, aangevuld met het bomenbeleid en de nog op te stellen Groene kaart. Er zijn diverse activiteiten die de vitaliteit van onze bomen kunnen aantasten. Dit zijn onder andere: bouwen, werken, evenementen, renoveren en ruimtelijke ontwikkelingen. De gemeente wil dat er bij de activiteiten zorgvuldig wordt omgegaan met bomen waarvoor basisprincipes en regels gegeven worden bij activiteiten. Het Handboek bomen helpt hierbij met de boomposter 'Werken rond bomen' (zie hieronder).
Overlast en hinder - eikenprocessierupsen
Bomen worden niet als vervangingsproduct gezien maar als structurele onderdelen in de openbare ruimte die goed beheerd worden, met wel acceptatie van zowel de lusten als lasten van bomen. Hoe waardevoller de boom is, hoe meer de aanwezigheid is gerechtvaardigd. Reguliere bomen worden 1x per 3 jaar geïnspecteerd, een gebruikelijke inspectiecyclus. Op basis van de inspectiegegevens worden maatregelen uitgevoerd om de veiligheid van de gemeentelijke bomen te garanderen. Bomen worden vervangen wanneer ze niet meer gezond zijn, niet behouden kunnen blijven of wanneer ze niet meer veilig zijn, soms projectmatig.
De gemeente werkt met de Leidraad beheersing Eikenprocessierups 2019 voor de bestrijding van eikenprocessierups. Deze leidraad volgt het principe: risico-inventarisatie – monitoring en registratie – bestrijding – communicatie. Ook gaat de gemeente plaagdruk verminderen zonder bestrijding. Dit wordt gedaan door eiken minder vaak toe te passen bij renovaties en inboet en door meer insectenvriendelijk bermbeheer toe te passen.
Meepraten inwoners
De Meierijstadinwoners mogen meepraten over de gemeentelijke bomen. Met name bij de bomen in hun woonstraten is participatie zeer wenselijk. Als gemeente gezorgd worden voor het maatschappelijk belang van voldoende groen in straten en de juiste boom op de juiste plaats. Er worden randvoorwaarden gesteld aan het minimum aantal bomen in een straat en doen een voorselectie voor geschikte bomen. Ook vindt de gemeente dat participatie bij overlastaspecten afgewogen moet worden. Dit om draagvlak te vinden bij mogelijke kap/behoud.
Uitvoeringsmaatregelen voor beter bomenbestand en beleid
De uitvoering is een breed scala aan trajecten die bijdragen aan een beter bomenbestand / beleid. Deze trajecten zijn:
• groene kaart ontwikkelen die aansluit bij Bomenverordening Meierijstad en het bomenbeleid
• vergroenen van Meierijstad met de Integrale Gebiedsbeheerplannen samen met onze burgers
• het traject met de afdeling ruimtelijke ontwikkeling doorlopen om een kwalitatief groenpercentage bij ruimtelijke ontwikkelingen/inbreidingen te realiseren, waarbij het streven is zoveel mogelijk bestaande bomen in te passen
• een renovatiebudget waarmee slagvaardig bomen kunnen wowrden vervangen bij zware overlast
• een transparant waarderingsmodel opstellen voor overlast vs. boomwaarde waarmee de overlast objectiever en beargumenteerd kan worden afgewogen
• een instandhoudingsbudget waarmee particuliere eigenaren van monumentale bomen kunnen worden bijstaan in het beheer zodat onze groene monumenten behouden kunnen worden
• pootrecht met een passief afkoopbeleid
• I-tree proeven doen om de waarde van onze bomen meer concreet te vertalen
• jaarlijks communicatieplan waarin alle acties en maatregelen rondom bomen (en beheer openbare ruimte) op een rijtje gezet worden zodat Meierijstadinwoners goed geïnformeerd zijn over wat de gemeente doet en wanneer
• een checklist opstellen over het proces rondom het kappen van bomen en de omgevingsvergunningaanvraag voor meer duidelijkheid voor de burgers
• onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor second opinion bij zware overlast en de gezondheid van mensen.
Eerder verschenen
• Bezoek boomcafé's voor inspraak bomenbeleid
• NMC wil duidelijke communicatie met burgers en van gemeente update over bomenbeleid ontvangen
• Meierijstad wil nog beter met bomen omgaan: inspraak
• Nieuwe Bomenverordening in Meierijstad
• Hart voor Schijndel maakt zich sterk voor een bomenplan in Meierijstad
 |
|
